Załącznik nr 5

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOŁA PODSTAWOWA

W ZESPOLE SZKÓŁ W ŁĘGU PROBOSTWIE

Podstawy prawne:

1. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty.

(Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późniejszymi zmianami).

1. Ustawa  z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela(Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674

z późniejszymi zmianami)

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17)
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach(Dz. U. z 2003 r. nr 11 poz.114)

1. 5. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. z 1982 r. poz. 228 z późn. zm- tekst jednolity Dz.U. z 2002 r. nr 11 poz. 109) oraz przepisy wykonawcze w związku z ustawą.
2. 6. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 132, poz. 1110, Nr 138, poz. 1154, Nr 157, poz. 1314, Nr 164, poz. 1366 i Nr 169, poz. 1411.)
3. 7. Ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. nr 30 poz. 179 z późn. zm.)
4. 8. Zarządzenie  Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie form i metod działań Policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich.
5. 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. nr 26 poz 226).

,,Zdrowo – bezpiecznie - kulturalnie”

PROFILAKTYKA- to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami

i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określanych jako zachowania

ryzykowne. Dlatego też ważne jest wyodrębnienie działań profilaktycznych

i budowanie Szkolnego Planu Profilaktyki.

Program profilaktyki jest uzupełnieniem programu wychowawczego szkoły i ukierunkowany jest na wszechstronny rozwój ucznia poprzez:

• Kształtowanie właściwej postawy ucznia (kultura osobista na co dzień ),
• Poznawanie i przestrzeganie norm społecznych,
• Budowanie postaw życzliwości i miłości,
• Przeciwdziałanie agresji i przemocy,
• Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią.

Cele  ogólne

• podejmowanie działań promujących zdrowie, bezpieczeństwo, kulturę;
• zapobieganie przemocy, agresji, nietolerancji i niskiej kulturze osobistej;
• praca z uczniem o specyficznych potrzebach edukacyjnych ( motywacja do nauki ).

Cele szczegółowe:

• Zdobywanie podstawowych umiejętności porozumiewania się w grupie rówieśniczej,
• Budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby, dostrzeganie mocnych stron,
• Kształcenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach,
• Rozwijanie postaw asertywnych
• Podwyższanie poczucia własnej wartości,
• Prowadzenie szerokiej edukacji informacyjnej dotyczącej zapobiegania problemom przemocy, agresji, nietolerancji, niskiej kultury osobistej i braku motywacji do nauki,
• Promowanie zdrowia, bezpieczeństwa i kultury:

- higiena jamy ustnej i profilaktyka próchnicy,

- zapobieganie chorobom zakaźnym,

- zapobieganie zatruciom

- zapobieganie otyłości

- zapobieganie nałogom;

- umiejętności radzenia sobie ze stresem;

- umiejętności kontroli stanu zdrowia

- zasady prawidłowego odżywiania

- bezpieczeństwo własne i innych

- radzenie sobie w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych

- kształtowanie właściwych postaw wobec chorych i niepełnosprawnych.

Sposoby realizacji programu:

• korzystanie z literatury, czasopiśmiennictwa, środków audiowizualnych TV, Internet, video,
• ćwiczenie umiejętności wynikających z treści programu,
• wygłaszanie prelekcji przygotowanych na podstawie dostępnych źródeł,
• udostępnienie filmów, czasopism, gier edukacyjnych,
• prezentacja wybranej tematyki w formie graficznej np.: gazetki ściennej,
• konkursy szkolne plastyczne, literackie, sportowe,
• dyskusje i apele szkolne.

Treści programu będą realizowane podczas:

• Lekcji,
• Godzin wychowawczych,
• Zajęć z pedagogiem szkolnym,
• Ścieżek międzyprzedmiotowych
• Apeli, akcji
• Festynów, uroczystości

Działania profilaktyczne prowadzone w Szkole Podstawowej w Łęgu Probostwie przyjmują charakter:

1. samodzielnych programów profilaktycznych, realizowanych niezależnie od obowiązującego programu nauczania, skoncentrowanych na specyficznych celach i zadaniach;
2. działań zintegrowanych z programem szkolnym, wykorzystujących program nauczania w zakresie różnych przedmiotów do promowania szeroko rozumianego zdrowia;
3. działań incydentalnych podejmowanych w odpowiedzi na konkretne wydarzenia, które miały miejsce w samej szkole lub na terenie, na którym znajduje się szkoła;
4. działań profilaktycznych inicjowanych bądź kontynuowanych przez organizacje szkolne i pedagoga szkolnego.

Strategie i metody realizacji programu:

1. strategie informacyjne(metody):

• Pogadanka
• Spotkania ze specjalistami
• Prezentacja filmu
• Wycieczki tematyczne

1. Strategie edukacyjne(metody):

• Realizacja programów
• Rysunki
• Drama
• Dyskusja
• Symulacje
• uroczystości szkolne

1. Strategie działań alternatywnych(metody)

• Koła zainteresowań
• Wycieczki
• Festyny
• Zawody sportowe

1. Strategie interwencyjne:

• Interwencja w środowisku domowym ucznia
• Interwencja w środowisku szkolnym ucznia
• Pomoc pedagogiczna

Założenia programowe:

Założenia programowe wynikają z celów szczegółowych i odnoszą się do:

• Nauczycieli i wychowawców
• Uczniów
• Rodziców
• Pedagoga
• Pielęgniarki szkolnej
• Dyrekcji.

I. IDENTYFIKACJA PROBLEMU

W oparciu o obserwację zachowań uczniów i analizę szkolnego środowiska zauważa się następujące problemy

• § Zachowania agresywne, posługiwanie się wulgaryzmami,
• § Bójki, zaczepki, zastraszenia,
• § Brak motywacji do nauki,
• § Nie przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią,
• § Bieda i wysokie bezrobocie oraz ubóstwo materialne rodziców (brak zabezpieczenia posiłków i podręczników)
• § Słaba odporność psychiczna dzieci, młodzieży i dorosłych
• § Lekceważenie starszych

III. KIERUNKI DZIAŁAŃ INTERWENCYJNYCH I

PROFILAKTYCZNYCH

Działania szkoły w kierunku wskazanym w wyniku diagnozy:

1. Doskonalenie umiejętności nauczycieli w zakresie postępowania                    w konkretnych przypadkach i stosowania form pomocy poprzez organizowanie szkoleń Rad Pedagogicznych (warsztaty, WDN).
2. Doposażenie biblioteki szkolnej w materiały dotyczące publikacji profilaktycznych.
3. Włączenie przedstawicieli samorządu szkolnego do konkretnych działań.
4. Organizowanie systematycznych i profilaktycznych zajęć edukacyjnych         w ramach lekcji wychowawczych, zastępstw lub spotkań dodatkowych.
5. Stała współpraca z rodzicami w celu przekazywania im wiedzy na temat zagrożeń, także zapoznanie ich z działaniami wynikającymi z planu.
6. Zapewnienie uczniom możliwości racjonalnego i efektywnego wykorzystania czasu wolnego poprzez uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę (kółka zainteresowań, zajęcia w świetlicy, dyskoteki, wycieczki, imprezy okolicznościowe)

Szkolny Program Profilaktyki jest  skorelowany ze szkolnym programem nauczania i szkolnym programem wychowawczym. Jest zgodny z prawem oświatowym i prawem państwowym. Dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska, wynika z diagnozy środowiska.

Szkolny Program Profilaktyki w swoich oddziaływaniach jest skierowany na uczniów, nauczycieli i rodziców.

Szkolny Program Profilaktyki w pierwszym etapie edukacyjnym wspiera inicjatywę i przedsiębiorczość dzieci, zaś w drugim etapie edukacyjnym w jeszcze szerszym stopniu rozwija przedsiębiorczość i odpowiedzialność za czyny.

Szkolny Program Profilaktyki w korelacji z programem dydaktycznym
i wychowawczym nastawiony jest na kształtowanie umiejętności życiowych takich jak:

1. podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów,
2. twórcze i krytyczne myślenie,
3. porozumiewanie się i utrzymywanie dobrych relacji interpersonalnych,
4. świadomość i empatia,
5. radzenie sobie z emocjami i stresem.

W drugim etapie edukacyjnym  Szkolny Program Profilaktyki wdraża program przeciwdziałania wszelkim substancjom psychoaktywnym poprzez poprawianie obrazu własnej osoby i poczucia własnej skuteczności.

Szkolny Program Profilaktyki zawiera działania skierowane na wszystkich uczniów, nauczycieli i rodziców oraz działania na dzieci znajdujące się w sytuacji ryzyka oraz procedury interwencji koniecznych dla rozwiązania określonych sytuacji problemowych.

IV. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ SZKOLNEGO PROGRAMU

PROFILAKTYKI

I. OBSZAR

RÓŻNE FORMY AGRESJI I PRZEMOCY W SZKOLE I W MEDIACH

Cele:

• ogólny: zapobieganie agresji wśród uczniów;
• szczegółowe:

1. wyposażenie uczniów w umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją (asertywne sposoby rozwiązywania konfliktów) oraz wyrobienie gotowości do niesienia pomocy ofiarom przemocy;
2. edukacja prawna rodziców i nauczycieli;
3. monitoring zjawiska agresji i przemocy w szkole.

Przewidywane efekty:

- uczeń wie, czym jest agresja;

- zna zasady budowania wzajemnego zaufania;

- właściwie rozumie i wykorzystuje umiejętności czytania i pisania;

- potrafi rozwiązywać problemy i konflikty;

- skutecznie odmawia i broni własnych interesów (asertywność);

- wie gdzie szukać pomocy w sytuacji trudnej;

-potrafi nawiązywać pozytywne więzi rodzinne;

-potrafi bronić się przed naciskiem otoczenia.

II. OBSZAR:

WYCHOWANIE KOMUNIKACYJNE I BEZPIECZEŃSTWO DZIECKA W SZKOLE I POZA NIĄ.

Cele:

• ogólny: podniesienie poczucia bezpieczeństwa uczniów w  drodze do i ze  szkoły;
• szczegółowe:

1. wyposażenie uczniów w niezbędne umiejętności, warunkujące radzenie sobie w  sytuacjach trudnych;
2. kształtowanie środowiska życia, nauki, wypoczynku i pracy sprzyjającego zdrowiu;
3. uwrażliwienie wychowanków na drugiego człowieka;
4. podjęcie współpracy z policją w celu podniesienia bezpieczeństwa uczniów w drodze do szkoły.

Przewidywane efekty:

- uczeń zna zasady ruchu drogowego;

- korzysta w bezpieczny sposób z dróg publicznych;

- zna miejsca gdzie wolno się bawić;

- zna elementy kodeksu drogowego;

- prawidłowo korzysta z roweru;

- jest poprawnym uczestnikiem ruchu drogowego;

- zna źródła niebezpieczeństw i zagrożeń życia;

- zna podstawowe zasady przeciwpożarowe;

- wie jak bezpiecznie wypoczywać, korzystać z kąpieli;

- zna pospolite grzyby i rośliny trujące;

- wie jak bezpiecznie obsługiwać się sprzętem gospodarstwa domowego;

- potrafi zachować ostrożność podczas prac rolniczych;

- jest świadomy zagrożeń życia i zdrowia.

OBSZAR III

OSTRZEGANIE I PRZECIWDZIAŁANIE UZALEŻNIENIOM – NARKOMANIA, ALKOHOLIZM, PALENIE TYTONIU.

CHOROBY XXI WIEKU

Cele:

• ogólny: zapobieganie zagrożeniom;
• szczegółowe:

1. dostarczenie uczniom informacji o konsekwencjach stosowania środków odurzających;
2. wyposażenie rodziców i nauczycieli w wiedzę o rodzajach środków odurzających, objawach ich zażywania, sposobach pomocy;
3. wyposażenie uczniów w umiejętność odmawiania;
4. zbudowanie szkolnego systemu alternatyw pozytywnych

Przewidywane efekty:

- uczeń rozumie szkodliwy wpływ picia alkoholu, palenia tytoniu i używania narkotyków,

- zna ryzyko uzależnień,

- szanuje swoje zdrowie,

- potrafi odmawiać,

- zna choroby zakaźne zagrażające zdrowiu i życiu,

- zna profilaktykę chorób zakaźnych,

- toleruje ludzi zagrożonych chorobami zakaźnymi,

OBSZAR IV

SPORT TO ZDROWIE I RADOŚĆ ŻYCIA

KSZTAŁTOWANIE WŁAŚCIWYCH  NAWYKÓW ZDROWOTNYCH

Cele:

• ogólny: zachęcanie uczni ów do uprawiania sportu jako formy działalności dającej zdrowie i radość życia
• szczegółowe:

1. wyposażenie uczniów w umiejętności radzenia sobie ze stresem (techniki relaksacyjne);
2. zachęcanie do aktywnego trybu życia, korzystania z różnych form wypoczynku.

Przewidywane efekty:

- uczeń umie aktywnie wypoczywać,

- wie jakie znaczenie ma uprawianie sportu,

- potrafi prawidłowo korzystać z zajęć ruchowych,

- umie organizować sobie czas wolny,

- dba o własne zdrowie,

- dba o higienę osobistą,

- dba o higienę jamy ustnej

OBSZAR V

NIEPOWODZENIA SZKOLNE

Cele:

• ogólny: niwelowanie skutków niepowodzeń szkolnych;
• szczegółowe:

1. wdrożenie uczniów do systematyczności i efektywności w działaniu;
2. uczenie dzieci radzenia sobie z porażkami;
3. wyposażenie rodziców i nauczycieli w umiejętności motywowania dzieci do działania, a w szczególności  do nauki i czytania.

Przewidywane efekty:

- uczeń potrafi pomagać innym,

- jest życzliwy i pomocny,

- dba o własny rozwój intelektualny,

- zna swoja wartość,

- radzi sobie z napotkanymi trudnościami,

- umie korzystać z proponowanej pomocy

EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI

-                Ankieta ewaluacyjna dla nauczycieli dotycząca problemu agresji i przemocy

-                Ankieta ewaluacyjna dla uczniów dotycząca problemu agresji,  przemocy i bezpieczeństwa szkole

-                Analiza wyników nauczania w opracowaniu o dokumentacje szkoły (dzienniki zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych)

-                Stała kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych uczniów (wpisy do zeszytu uwag i dzienników zajęć lekcyjnych)

-                Kontrola i ocena dyżurów uczniowskich przez samorząd uczniowski

-                Sprawozdanie z analizy sytuacji wychowawczej klas I – VI (odpowiedzialny pedagog szkolny)

Szkolny Program Profilaktyki jest dokumentem otwartym i może podlegać modyfikacjom

Zatwierdzony 27.08.2009r